Proziaki, inaczej chleb sodowy, to specjalność kuchni irlandzkiej, który wypieka się z mąki z dodatkiem sody, która jest najważniejszym składnikiem i maślanki. Są popularne w regionach wschodniej Polski, w szczególności w okolicach Rzeszowa i na Podkarpaciu. Kiedyś przygotowywano je na blasze starego pieca, natomiast dziś piecze się je na suchej patelni lub w piekarniku i nadal smakują wyśmienicie. Proziaki stanowią puszystą i pożywną przekąskę, która może zastąpić pieczywo. Można podawać je na wytrawnie np. z pastą jajeczną, rybną, masłem z czosnkiem, rzodkiewką, ogórkiem, z wędzonym łososiem czy plastrami szynki lub na słodko z różnymi dżemami, powidłami czy kremem orzechowo-czekoladowym. Przepis jest na tyle uniwersalny, że można go dowolnie modyfikować. Ponadto są łatwe i bardzo szybkie w przygotowaniu.
Proziaki – ciekawostki o proziakach
Za region, z którego pochodzą proziaki przyjmuje się Podkarpacie. Nazwa pochodzi od jednego z głównych składników, bez którego nie mogłyby powstać. Słowem “prozia” określano na Podkarpaciu sodę oczyszczoną, czyli inaczej wodorowęglan sodu, który w temperaturze powyżej 60 stopni ulega szybkiemu rozkładowi i wydziela gaz, który powoduje rozpulchnianie i wzrost ciasta. Z czasem przysmak ten rozprzestrzenił się w wielu innych miejscach.
Proziaki po usmażeniu powinny mieć chrupiącą i przypieczoną skórkę. Najsmaczniejsze są podawane zaraz po przygotowaniu na ciepło. Ciekawostką jest fakt, że proziaki znajdują się na liście produktów tradycyjnych województwa podkarpackiego od 2006 r. Mają ponad 200 lat historii. Najstarsze mają ponad 150 lat i na ich przestrzeni pojawiło się wiele wariacji na ich temat. Przepis na nie podawano sobie z ust do ust, a rodzinne receptury niewiele się od siebie różniły. Podsumowując, jest to bardzo smaczne danie, a ich smak z pewnością pozytywnie zaskoczy wszystkich, którzy je spróbują. To idealny pomysł na obiad lub kolację oraz na awaryjny posiłek.
Warto wiedzieć, że w wersji z kefirem są najsmaczniejsze. Ponadto są pyszne, delikatne i puchate a ich neutralny smak sprawia, że mają bardzo wiele zastosowań w polskiej kuchni.